Maas en Waal: watersnood 1861 precies 150 jaar geleden

Op 1 februari 1861, precies 150 jaar geleden, brak de Dijk bij Leeuwen. Het gevolg was dat heel Maas en Waal, van Beuningen tot Dreumel, onder water kwam. Het water in de Waal stond zo hoog dat het bij Alphen, over de dijk , weer de Maas instroomde. De zuiging op de plaats van de doorbraak was zo groot dat een geleden schip door het gat in de dijk getrokken werd en aan de grond liep in de polder.

De gevolgen ware vreselijk. Zevenendertig mensen vonden de dood en duizenden gezinnen in het straatarme Land van Maas en Waal verloren veel van het weinige dat ze hadden. Vee verdronk en huizen weden zwaar beschadigd. Het was een ijskoude winter en de ijsschotsen zorgden voor extra schade aan de vaak wrakke huisjes en boerderijen.

Het monument op de dijk in Beneden Leeuwen ter herinnering aan het bezoek van Koning Willem III en zijn broer Hendrik aan de watersnood in het Land van Maas en Waal

De familie van Beek die woonde aan de Zandstraat in het huidige Beneden Leeuwen zal hun huis door door het kolkende water dat door het gat in de dijk stroomde verloren gaan. ze vluchtten op het dak van een nabije gelegen schuurtje. Toen dit schuurtje door ijsschotsen instortte ging het dak drijven op het kolkende water. Wat later brak het doormidden en verdronk een gedeelte van de familie. Met uitzondering van het achtjarige dochtertje Johanna kwam uiteindelijk de hele familie van Beek om in het ijskoude water. Johanna, die het geluk had dat ze over de dikke jas van haar vader beschikte, dreef zes dagen rond voordat ze, geheel verzwakt, in het vijf kilometer verderop gelegen dorpje Puiflijk bij toeval opgemerkt werd door een man in een bootje. Een herdenkingssteen herinnert nog aan de wonderbaarlijke redding van dit meisje.

De steen in het in in het 1863 herbouwde huis van Johanna van Beek. De tekst op de steen:

HIER WERDEN DEN 1 FEBRUARI 1861
HENDRIK VAN BEEK MET VROUW
EN VIER KINDEREN DOOR DEN VLOED
VERZWOLGEN

HUN EENIG OVERGEBLEVEN KIND
JOHANNA DANKBAAR VOOR HARE
WONDERDADIGE REDDING HEEFT
DIT HUIS HERBOUWD IN 1863

Het huis bestaat niet meer. De steen is in de erfafscheiding van Zandstraat 26A, Beneden Leeuwen, gemetseld

Koning Willem III was zeer begaan met de slachtoffers van de watersnood en bezocht , met zijn broer Hendrik, de plaats van de doorbraak en andere plaatsen in het Land van Maas en Waal.. Ter herinnering hieraan is op de Dijk in Beneden Leeuwen, op de plaats van de doorbraak, een monument geplaatst.

Ten tijde van de watersnood was er overigens nog geen sprake van Boven- en Beneden Leeuwen. Het dorp was nog niet gesplist en lag als een lang lint tussen Druten in Wamel. De splitsing in Boven- en Beneden Leeuwen vond plaats in 1900 toen de bewoners van het Benedeneind van Leeuwen zelf een kerk stichtten omdat ze vonden dat de gemeenschappelijke kerk te ver weg lag.